Otomobil Aydınlatmasının Tarihçesi

[Selçuk Keleş]

1908 :

Otomobilde dinamonun kullanılmaya başlanması ile birlikte elektrikli ampuller de kullanılmaya başlandı. Bu ampullerin en kötü yanı aniden ve sıkça bozuluyor olmasıydı.

Farda ışığı yola direkt olarak yansıtan parabolic aynalar kullanılıyordu. Işığın dağılımı o kadar kötüydü ki, geceleyin karşılaşan iki otomobilden biri durmak zorunda kalıyordu.

1917 :

Özel kaplamalı metal reflektör ve yeni ampul soketlerinin kullanılmaya başlanması. Bu reflektörlerde daha gelişmiş odaklama ayarları yapılabiliyordu.

1919 :

Kısa ve uzun far için ayrı reflektörler kullanılmaya başlandı. Bu düzenleme ile birlikte ışığın dağılımı sorunu da kısmen çözülmüş oldu.
 

1926 :

Stop lambası kullanılmaya başlandı.

 

1931 :

Ön sis farı kullanılmaya başlandı. Sis farı özel optik yapısı ile kısa farın aksine yüzeyi aydınlatıyor, ışığın siste geri yansımasını engelleyebiliyordu.

 

1945 :

Asimetrik ışık deseninin kısa farlarda kullanılmaya başlanması ile yolun sağ tarafına daha fazla ışık yansıtılması sağlanarak karşıdan gelen trafiğin üretilen ışıktan rahatsız olması engellendi.
 

1948 :

Statik viraj farı ilk defa Tucker Torpedo'da kullanıldı.
 

1958 :

BM Avrupa Ekonomik Komisyonu (UNECE), otomobil aydınlatmasının üye ülkeler tarafından uyulması gereken tüm standartlarını belirledi.
 

1962 :

Otomobil aydınlatmasında kullanılan ilk halojen ampul olan H1 üretildi.

1966 :

Arka sis farı kullanılmaya başlandı.
 

1967 :

H3 ampul üretildi.

1971 :

H4 ampul üretildi.

1974 :

3. stop lambasının gerideki sürücüyü daha iyi uyardığı bir psikolog tarafından keşfedildi.

Elektrikli far seviye ayarlama mekanizması kullanılmaya başlandı.
 

1983 :

Elipsoidal (mercekli) far üretildi.

 

1988 :

Free form (şeffaf) far üretildi.

 

1992 :

Xenon far ilk defa BMW 7 serisinde kullanıldı.

H7 ampul üretildi.

Led'li 3. stop lambası ilk defa BMW 3 Cabrio'da kullanıldı.

1993 :

Şeffaf ön camlı free form far üretildi.
 

1994 :

Daha gelişmiş aydınlatma sistemlerinin geliştirilmesi için üye firmalar Eureka E!1403 projesi altında çalışmalara başladılar.
 

1997 :

Mavimsi ışık veren ampuller ve Xenon gazı içeren yüksek performanslı halojen ampuller üretildi.
 

1999 :

H8, H9, H11 ampulleri üretildi.

 

2000 :

Bi-Xenon far ilk defa Saab 9.5 serisinde kullanıldı.
 

2002 :

Eureka E!1403 projesine bağlı olarak statik ve dinamik viraj farlarının çalışmaları hız kazandı.

Led'li far geliştirme çalışmaları hız kazandı.
 

2003 :

Viraj farları Avrupa ülkelerinde kullanılmak üzere onay aldı.

Led'li park ve gündüz farı (DRL) ilk defa Audi A8'de kullanıldı.

Statik ve dinamik viraj farı ilk defa Opel Signum'da birlikte kullanıldı.
 

2005 :

Yasal yeterliliğe sahip ilk Led'li kısa far prototipi üretildi.
 

2006 :

Değişken elektromotor teknolojisi ile tüm adaptif fonksiyonlarını gerçekleştirebilen far ilk defa Mercedes Benz E sınıfında kullanıldı.

2007 :

Tüm fonksiyonları Led'le çalışan far ilk defa Audi R8'de kullanıldı.

Civasız ampul kullanılan bi-xenon far ilk defa Toyota Auris ve Audi A5'te kullanıldı.

2008 :

Farlar için geliştirilen Led'lerde 1000 lümen bariyeri aşıldı.

BM Avrupa Ekonomi Komisyonu (UNECE) 2011'den itibaren gündüz farı kullanımını standart haline getirme kararı aldı.

2009 :

Dinamik uzun far ilk defa Mercedes Benz E serisinde kullanıldı. Sistem ön camda bulunan kamera aracılığıyla karşıdan gelen veya önde giden araçları algılıyor, göz kamaştırmaması için ışık desenini sürekli bu araçların gerisinde konumlandırabiliyordu.

2010 :

Tamamen ledlerden oluşan adaptif far ilk defa Mercedes CLS'de kullanıldı.

Yeni xenon ampul tiplerinin (D5S/D6S/D7S) geliştirilme çalışmaları başladı.

2013 :

Matrix led far sistemi ve sıralı sinyal lambası ilk defa Audi A8'de kullanıldı.

Tamamen ledli farlar C sınıfında görülmeye başlandı. (Seat Leon, Peugeot 308)

25W'lık yeni xenon farlar (D5S/D6S/D8S) farklı sınıflarda görülmeye başlandı. (VW Beetle, Mini Cooper, Kia K3, Ford Focus ST)

2014 :

Lazer ilk defa BMW i8'in uzun farında kullanıldı. Bu sayede %75 daha az yer kullanılarak %70 performans artışı elde edildi.

2016 :
Halojen ampul performansı standarta göre %130 artışa ulaştı.
İki kademeli (25W/35W) xenon ampul geliştirildi.
Tamamen led'li sürüşe uyumlu (adaptif) stop lambası Mercedes-Benz E serisinde kullanıldı. Lamba, ortam ışığına uyumluydu ve çarpışma-acil durum uyarısı özelliklerini içeriyordu.


2017 :
Tamamen led'li sürüşe uyumlu (adaptif) far ilk defa DS7'de kullanıldı. Aracın iletişim ağına bağlı olan 7 tetikleyici motor 11 aydınlatma fonksiyonunu çalıştırabiliyordu.


2018 :
Yüksek çözünürlüklü dijital aynalar kullanılan projektör tipi LED farlar ilk defa Mercedes-Benz Maybach'da kullanıldı.


2020 :
Tamamen ledli farlar B sınıfında görülmeye başlandı. (Opel Corsa, Renault Clio)

 

[Selçuk Keleş]

Son güncelleme : 28.07.2020

[Selçuk Keleş]

 

[Mehmet Ozyurek]

Ne kadar güzel farlar yapmışlar

 

[Metin Akbal]

2 kere dönerek açılanlar hoşuma gidiyor 😊

Siyah ve kırmızı olan 2 modelde vardı.

[Metin Uzunoğlu]

Şimdide ledler selamlama yapıyor.

[Doğan Arşiray]

bu sırada TR gerçekliği:  H4

[Mehmet Göktürk]

Nissan 200sx arabam açılır kapanırdı pek şıktı.. hala hatırladıkça duygulanırım. 

[Erhan Doruk]

Hayatıma  karaşimşekle girmişti bu açılır farlar , mazda 323 ile sokaklarda da görmeye başlamıştım. O zamanlar büyük farlar modayken opel calibraya kısık gözleri ile hastaydım. 

[Çağlar Bayur]

Mehmet Göktürk yazdı:

Nissan 200sx arabam açılır kapanırdı pek şıktı.. hala hatırladıkça duygulanırım. 

covid yoktu 10 kişi 1 odada kalırdı, putin vardı

[Tansu Kalafatoğlu]

Farlar utanılacak şey miydi acaba

[Çağlar Bayur]

bunlar şanzıman yağları ısınan şeyler, bol beygir felan var egzosdan alev malev...

[İlkay Başaran]

Tansu Kalafatoğlu yazdı:

Farlar utanılacak şey miydi acaba

Gözlerinden utanıyor musun kapaklılar?

[Cem Işık]

Tansu Kalafatoğlu yazdı:

Farlar utanılacak şey miydi acaba

O dönemde değilse de günümzde utanılacak gibi görülebilir sahibi tarafından. O zamanlar halojenden başka far bilmezdik, hepsi halojendi. Şimdiyse ledi lazeri selam vereni derken envai çeşit far modeli oldu.. 

[Tansu Kalafatoğlu]

İlkay Başaran yazdı:

Gözlerinden utanıyor musun kapaklılar?

Gözlerim kapaksız olsa daha iyi değil mi

[Çağlar Bayur]

Tansu Kalafatoğlu yazdı:

Gözlerim kapaksız olsa daha iyi değil mi

ışıltıdan duramazdık

[Tansu Kalafatoğlu]

Çağlar Bayur yazdı:

ışıltıdan duramazdık

Her zaman hybrid görmezsiniz ya hu  

[Çağlar Bayur]

Tansu Kalafatoğlu yazdı:

Her zaman hybrid görmezsiniz ya hu  

göz önünde olmayan şanjımanından utanan da var yahu

[Tansu Kalafatoğlu]

Çağlar Bayur yazdı:

göz önünde olmayan şanjımanından utanan da var yahu

olanlar mutlu mu  

[Çağlar Bayur]

Tansu Kalafatoğlu yazdı:

olanlar mutlu mu  

olduğunu kabullenmek huzur veriyor