154 Yıldır Trafiği Düzene Sokan Trafik Işıklarının Tarihi

[Ali Tuğberk Avar]

Trafik ışıkları, ilk çıktığı zamanlarda elbette günümüzdekinden daha farklı bir haldeydi. İlk otomobillerin yollara çıkmasından kısa bir süre sonra ilk trafik kazası da çok gecikmeden gerçekleşti. Bunları önlemek için birçok şehir ve büyük kasabada, yoğun kavşaklardaki trafiğin düzenlenmesi için trafik kuleleri yerleştirildi.

 

Trafik görevlileri bu kulelerde manuel olarak yaptığı ışıklarla kavşakta hangi yöndeki araçların bekleyip, hangilerinin geçeceklerini tayin ediyorlardı. Bugünkü modern ışıklara göre oldukça ilkel olsa da bu yöntem işe yarıyordu.

 

 

Ancak sürücülerin hangi rengin dur, hangi rengin geç demek olduğunu benimsemesi için trafik kurallarının standartlaştırılması gerektiği anlaşıldı. Trafik polisleri/görevlileri ilk başlarda renkleri seçerken tren yollarındaki renkleri seçtiler. Buna göre beyaz ışık geç, yeşil ışık dikkat ve sarı ışık dur demekti.

Fakat ışıkları renklendirmek için kullanılan lenslerin düşmesi yanan ışık ne renk olursa olsun beyaz görünmesine neden olduğu ve kaza ile sorunlara yol açtığı için bu renklerin yeniden düzenlenmesi gerekti.

 

 

 

İlk hali 1868'de Londra'da yapılan trafik lambası için 1920'de William Potts adlı bir trafik polisi Detroit'te, Woodward Avenue ve Fort Street'in kesiştiği kavşaktaki dört yönlü trafik lambasını geliştirdi. Bu kişinin icadı iyi karşılansa da yine bir görevlinin ışıkları açmak için trafiği gözlemesi ve anahtarları çevirmesi gerekiyordu.

1920'lerin ortalarında mucitler otomatik trafik lambaları geliştirmek için çalıştılar. Bir mucit, kavşağa yaklaşan sürücülerin kornaya basması ile değişen trafik lambasını icat etti. Fakat bir sorun vardı, tüm arabalarda korna bulunmuyordu ve aynı anda iki araç kornaya bastığında sorun yaşanıyordu. Ayrıca bu trafik lambaları ıslık vs. gibi etkenlerle de değişiyordu.

 

Sonunda trafik lambalarını otomatikleştirmenin en etkili yönteminin ışıkların bir zamanlayıcıya bağlanması olduğu görüldü. Bu sistemin dezavantajı bazen diğer yönde bir araç yokken de ışığın yeşile dönmesini beklemek zorunda kalmanızdı. (halen de öyle değil mi?) Ancak olabilecek en etkili çözüm buydu ve tüm dünyada halen kullanılan trafik lambalarının temelini oluşturdu.

 

[Alpay Sumer]

Yanlis hatırlamiyorsam Türkiyede bir ilde pilot proje olarak bir teknoloji firması ( Adını tam hatirlamayamadim  zamzong olabilir ) ortak calısma yapmıstı 🤔 Trafik yoğunluguna gore ısık süreleri ve yönü degisiyordu vs vs.. Cok teknolojik, Güzel bir sistem mantıgı vardı öyle hatırlıyorum.. Temelde yesil dalga muhabbeti gibi daha fazla Akış odaklı sürüs saglamak adına.. Sonra ne oldu bilmiyorum..

[Selçuk Bakış]

Alpay Sumer yazdı:

Yanlis hatırlamiyorsam Türkiyede bir ilde pilot proje olarak bir teknoloji firması ( Adını tam hatirlamayamadim  zamzong olabilir ) ortak calısma yapmıstı 🤔 Trafik yoğunluguna gore ısık süreleri ve yönü degisiyordu vs vs.. Cok teknolojik, Güzel bir sistem mantıgı vardı öyle hatırlıyorum.. Temelde yesil dalga muhabbeti gibi daha fazla Akış odaklı sürüs saglamak adına.. Sonra ne oldu bilmiyorum..

Samsun'da Huawei kurmuştu 😊

[Erhan Doruk]

Trafik ışıklarının akıllı hale gelmesi hem trafiği rahatlatır hem de ülke ekonomisine ktkı sağlar. 

[Mehmet Kazancıoğlu]

Alpay Sumer yazdı:

Yanlis hatırlamiyorsam Türkiyede bir ilde pilot proje olarak bir teknoloji firması ( Adını tam hatirlamayamadim  zamzong olabilir ) ortak calısma yapmıstı 🤔 Trafik yoğunluguna gore ısık süreleri ve yönü degisiyordu vs vs.. Cok teknolojik, Güzel bir sistem mantıgı vardı öyle hatırlıyorum.. Temelde yesil dalga muhabbeti gibi daha fazla Akış odaklı sürüs saglamak adına.. Sonra ne oldu bilmiyorum..

 Bazı yerler de var. Bildiğim hendek organize sanayi ışıkları o şekilde. Sanayi çıkışında yerde sarı bir bölge var.  orada bekleyenler olursa belli bir süre sonra anayolu  (E 5) kesiyor sanayiden çıkış veriyor sarı bölgede bekleyen olmaz ise ana yol hep yeşil yanıyor. Bence güzel bir uygulama ama genelde tüm ışıklarda nasıl uygulanır bilemiyorum. Hele ki İstanbul'da ışık yönünü her yönde dolu kime öncelik versin sureli olması mantıklı aslında 

1 Mayıs 2022 tarihinde Mehmet Kazancıoğlu tarafından düzenlendi

[Koray Demir]

Bu sistem ülkemizde kesinlikle uygulanmalı. Kırmızıda 3 saniye kala kornaya abanmaya başlıyorlar. 

[Mustafa YILDIRIM]

Denizli de akıllı trafik ışık sistemi var. Kavşaklarda ki araç yoğunluğuna göre yeşil ışık süresini sistem ayarlıyor. Yani yoğun olan yola daha uzun süre yeşil ışık yakıyor. Kavşaklar uzaktan izlenerek yönetiliyor. Gerektiğinde manuel olarak ta yönetilebiliyor. Bana göre çok faydalı bir sistem.

[Mahmut Yıldız]

Mehmet Kazancıoğlu yazdı:

 Bazı yerler de var. Bildiğim hendek organize sanayi ışıkları o şekilde. Sanayi çıkışında yerde sarı bir bölge var.  orada bekleyenler olursa belli bir süre sonra anayolu  (E 5) kesiyor sanayiden çıkış veriyor sarı bölgede bekleyen olmaz ise ana yol hep yeşil yanıyor. Bence güzel bir uygulama ama genelde tüm ışıklarda nasıl uygulanır bilemiyorum. Hele ki İstanbul'da ışık yönünü her yönde dolu kime öncelik versin sureli olması mantıklı aslında 

Bu sarı alan uygulaması çok güzel. Bir tarafta trafik yoğun, diğer tarafta az ise, az olan yere sadece araç gelince yeşil yanıyor. Burada ilk uygulandığında bilinmiyordu. Bizim servis şoförü kaç kere araçtan inip öndekine ne yapması gerektiğini anlattı. 

 

Bunun benzerini bizde de yapsalar keşke

 

 

[Selim Gül]

Ali Tuğberk Avar yazdı:

Trafik ışıkları, ilk çıktığı zamanlarda elbette günümüzdekinden daha farklı bir haldeydi. İlk otomobillerin yollara çıkmasından kısa bir süre sonra ilk trafik kazası da çok gecikmeden gerçekleşti. Bunları önlemek için birçok şehir ve büyük kasabada, yoğun kavşaklardaki trafiğin düzenlenmesi için trafik kuleleri yerleştirildi.

 

Trafik görevlileri bu kulelerde manuel olarak yaptığı ışıklarla kavşakta hangi yöndeki araçların bekleyip, hangilerinin geçeceklerini tayin ediyorlardı. Bugünkü modern ışıklara göre oldukça ilkel olsa da bu yöntem işe yarıyordu.

 

 

Ancak sürücülerin hangi rengin dur, hangi rengin geç demek olduğunu benimsemesi için trafik kurallarının standartlaştırılması gerektiği anlaşıldı. Trafik polisleri/görevlileri ilk başlarda renkleri seçerken tren yollarındaki renkleri seçtiler. Buna göre beyaz ışık geç, yeşil ışık dikkat ve sarı ışık dur demekti.

Fakat ışıkları renklendirmek için kullanılan lenslerin düşmesi yanan ışık ne renk olursa olsun beyaz görünmesine neden olduğu ve kaza ile sorunlara yol açtığı için bu renklerin yeniden düzenlenmesi gerekti.

 

 

 

İlk hali 1868'de Londra'da yapılan trafik lambası için 1920'de William Potts adlı bir trafik polisi Detroit'te, Woodward Avenue ve Fort Street'in kesiştiği kavşaktaki dört yönlü trafik lambasını geliştirdi. Bu kişinin icadı iyi karşılansa da yine bir görevlinin ışıkları açmak için trafiği gözlemesi ve anahtarları çevirmesi gerekiyordu.

1920'lerin ortalarında mucitler otomatik trafik lambaları geliştirmek için çalıştılar. Bir mucit, kavşağa yaklaşan sürücülerin kornaya basması ile değişen trafik lambasını icat etti. Fakat bir sorun vardı, tüm arabalarda korna bulunmuyordu ve aynı anda iki araç kornaya bastığında sorun yaşanıyordu. Ayrıca bu trafik lambaları ıslık vs. gibi etkenlerle de değişiyordu.

 

Sonunda trafik lambalarını otomatikleştirmenin en etkili yönteminin ışıkların bir zamanlayıcıya bağlanması olduğu görüldü. Bu sistemin dezavantajı bazen diğer yönde bir araç yokken de ışığın yeşile dönmesini beklemek zorunda kalmanızdı. (halen de öyle değil mi?) Ancak olabilecek en etkili çözüm buydu ve tüm dünyada halen kullanılan trafik lambalarının temelini oluşturdu.

 

👍