Hareket Halinde Aracımızın Freni Tutmazsa, Ne Yapmalıyız?

[Mehmet Pınar]

Hareket halinde iken aracımızın freni tutmazsa ne yapmalıyız?
Umarım hiç kimsenin başına gelmez ancak gelirse de hazırlıklı olmakta fayda var. 

 

Öncelikle yapılması gereken fren pedalını pompalamaktır. Birkaç kez fren pedalını hızlı bir şekilde pompalayın. Eğer işe yaramamışsa;

Önce araç içinde herkesin emniyetli bir pozisyon almalarını sağlayın. Emniyet kemerleriniz takılı değilse takın. Sonra;

Birkaç yol var;

1- El freni;

Çoğu araçta kademeli olarak çekmek, aracın stabilitesini bozmadan aracı durdurabilir. Ancak yine de motor komprasyonu ile yani vites küçülterek desteklenmelidir.

Ancak bazı araçlarda el freni arka diskten bağımsız olarak dişliye bağlıdır ve kilitler. Yani el freni arka fren balatasını kullanmaz, kendi tırnakları vardır ve arka tekerlekleri kilitler. Bu araçlarda yüksek hızda el freni çekmek doğrudan takla atma sebebidir. Çünkü genelde arka iki tekerlek de aynı anda tırnağa gelmez. Önce tek taraf kilitlenir, sonra diğer taraf kilitlenir. Tabi bu arada araç çoktan kontrolden çıkmış olur.

El frenini kullanmayı düşünüyorsanız ve aracınızın el freninin ne yapıda olduğunu bilmiyorsanız düşük hızlarda veya durmaya yakın el frenini kullanarak yavaşlama denemesi yapın.

Bazı araçlarda ise el freni fren merkezine bağlıdır. Ve ayak freni tutmayınca o da tutmaz. Ayrıca araçta frenin tutmamasının sebebi balata ve disklerin ısınması ise el freni yine işe yaramayacaktır.

El freni kullanılacaksa direksiyon arka disk veya kampanalardaki orantısız kavramalardan dolayı muhakkak çok sıkı tutulmalıdır. Direksiyon sıkı kontrol altında tutularak takla ihtimalini bir nebze azaltabilirsiniz.

2- Komprasyonla yavaşlama, motor freni;

Daha güvenli bir yoldur. Sırayla vites düşülebilir. Eğer acil durma ihtiyacı yoksa bulunulan vitesten sırayla düşülebilir(5-4-3-2-1 gibi). Acil durma ihtiyacı varsa bu kadar beklemek kazaya sebep olabilir. Doğrudan 3-1 yapılabilir. 150 km hızda dahi olsanız, eğer acil durmanız gerekiyorsa 3.vitese atmanız durumunda en fazla bir miktar yağ yakarsınız. Motora ciddi bir zarar verme ihtimaliniz düşüktür.

Ağır tonajlı araçlarda, bu gibi durumlarda motor freni sonuna kadar kullanılır. Gerekirse motor patlatılır ama araç durdurulur.

Yüksek hızlarda düşük vitese geçmek isterseniz genelde şanzıman vitesten atar. Bu durumda vites kolunu elinizle sıkıca viteste tutmanız gerekebilir. Eğer araç kamyonsa ayağınızla bile yüklenebilirsiniz. Eğer devir redline’ı çok geçerse sonu motor patlatmadır. Yani pistonlar kırılır, krankı kırar veya kapak kırılır. Ancak kaza yapmanın maliyeti ve can güvenliği riski, motor yaptırma maliyetinden çok daha fazladır.

Yüksek hızlarda vites düşerken hız-vites orantısızlığından dolayı şanzıman vitese zor geçebilir. Bu durumda ayak debriyajdayken bir miktar gaz verilerek devir yükseltilebilir. Böylece vitese daha rahat geçecektir. Ancak bu gaz verme durumu komprasyonun etkisini azaltabileceğinden, vites kolunu vargücünüzle zorlayarak vitese geçirmeniz daha iyi sonuç verecektir.

Normalde redline’da devir çevirmeyebilirsiniz. Bu devirler motora zarar verir düşüncesini o acil durum anında kafanızdan atın. Motorunuz bu gibi durumlarda dayanacak güçtedir. Zaten dayanmasa da can güvenlipş en büyük önceliktir.

Motor freni yapılırken otomatik araçlarda da vites manuel olarak düşürülebilir. Sırasıyla D-4-3-2-1 veya 4 ileri ise D-3-2-1 veya D-3-2-L kullanılabilir. Otomatik şanzımanlarda motor freni daha güvenlidir. Sebebi ise tork konvertörünün güç emici yapısıdır. Tork konvertöründeki güç kaybı motorun redline’ı geçmesini bir miktar önler.

Araç ister otomatik olsun ister manuel bu gibi durumlarda kesinlikle R veya P moduna geçilmemelidir. Zaten çoğu yeni otomatik şanzımanlar bu modlara hareket halinde geçmez. Manuel araçlarda ise R’ye geçmek şanzımanın kilitlenmesine sebep olabilir. Ayrıca dişli oranı olarak geri vites, 1. vitesten daha etkili bir durma da sağlamaz.

Freninizin boşaldığı durumlarda kesinlikle vitesi boşa almayın.

Hiçbir önlem işe yaramamışsa son olarak, aracı yolcu olmayan tarafından uygun bir yere sürtün. Kaldırıma yanaşmayın, takla atarsınız. Otoyol bariyerlerine sürtecekseniz çok yavaş yanaşın. Hızlı yanaşırsanız kopan bariyer doğrudan araca saplanabilir. Yol kenarı ağaçlı veya uçurumlu ise yol kenarına yanaşmayın. Yol kenarında patates tarlası gibi boş ve küçük engebeli, yumuşak topraklı, kayasız arazi varsa kontrollü bir şekilde girin.

Öndeki araç kamyon gibi yüksek bir araçsa sakın ona çarparak yavaşlamayı veya durmayı denemeyin. Yüksek araçların kasaları doğrudan yolcuları katledecektir.

Eğer konvoy halinde iseniz ve konvoydaki diğer araç da durumdan haberdar ise öndeki aracın tamponuna dayanarak onun kontrolünde durabilirsiniz. Tabi bu durumda öndeki araç şoförü çok dikkatli olmalıdır. Ani bir freni veya manevrası her ikinizin de spin atmasına sebep olabilir.

Her ne kadar son şans aracı bir yere vurmak olsa da, kontrollü bir çarpma çoğu kontrolsüz çarpmadan daha az hasarla sonuçlanır.

El freni ayarınızı, fren disk ve balatalarınızı sık sık kontrol ettirin.
Yokuş inişlerinde sürekli düşük viteste inin. Freni mümkün olduğunca az kullanarak ısınmayı azaltın.

Kazasız sürüşler.

(Alıntıdır)

[İsmail Avcı]

Tesekkurler Mehmet Bey cok onemli bir konu.

Birinci maddeye 'panik yaparsaniz ölürsünüz ' denebilir

[Emrah Altun]

Okuduğum en faydalı makalelerden birisi. Aklıma kontak kapatmak geldi. Hareket halinde iken kontak kapatılırsa motor kompresyonu daha fazla olmaz mı? Dolayısıyla da durma işlemi daha kolay gerçekleşir. Tabi araç viteste olacak.

[İsmail Avcı]

Okuduğum en faydalı makalelerden birisi. Aklıma kontak kapatmak geldi. Hareket halinde iken kontak kapatılırsa motor kompresyonu daha fazla olmaz mı? Dolayısıyla da durma işlemi daha kolay gerçekleşir. Tabi araç viteste olacak.

Direksiyon kitlenir mi ?

[Mehmet Ozyurek]

Mehmet Teşekkürler.. 

Güzel bir konu

[Mehmet Göktürk]

12 dakika önce, Emrah Altun yazdı:

Okuduğum en faydalı makalelerden birisi. Aklıma kontak kapatmak geldi. Hareket halinde iken kontak kapatılırsa motor kompresyonu daha fazla olmaz mı? Dolayısıyla da durma işlemi daha kolay gerçekleşir. Tabi araç viteste olacak.

 

kesinlikle olmaz. ilk olan direksiyon kilitlenir power direksiyon devre dışı kalır vs vs. 

[Sani Gerşon]

Bir kere frenlerim şişti Megane varken. Ancak bilenler bilir, 1. köprü - fenerbahçe stadını totalde 3dk da katettim. Son virajda pedal taş gibi oldu. Abandıkça abandım ve stadın önünde kazasız durabildim. İndiğimdeki balata kokusunu unutamam. Sonrasında zaten değiştirmiştim balata ve hidroliği.

[Mehmet Göktürk]

VW grubu araçlarda elektromekanik park freni tuşu bu gibi durumlarda hareket halindeyken basılabiliyor ve acil durum modunda görev yapıyor. belli bir hızda aracı durduruyor.

 

diğer bir yöntem ise zemini bozuk bir mekana dalmaktır. bazı araçlarda ise heniz daha yavaş iseniz arabayı devirmek çözümdür. Kamyonlar vb bunu yaparlar.

[Eray Çalışkan]

Çok önemli bir makale bu. Hep düşünmüşümdür fren tutmasa ne yapabilirim diye. El frenini kademeli çekmek ve motor freni akla ilk gelen şeyler tabi ki de, ama benim merak ettiğim fikirlerinizi almak istediğim diğer konu da binek otomobiller için de yolda sağ veya sol metal refüjlere sürterek yavaşlamaya destek olmak da mantıklı mıdır? Takla riski yüksek midir? Tabi bu en acil durum için diyorum artık araç da gözden çıkarılacak tek derdimiz canımız olacağı durumlarda.

[Mehmet Göktürk]

refüjler refüj olsa ama hızlıysan mutlaka takılırsın dönersin.

[Eray Karaduman]

el freni ve motor freni yöntemlerinin açıklayıcı olarak paylaşılması çok güzel olmuş 

teşekkürler bilgilendirmeler için

[israfil yanık]

teşekkürler hocam...

[Servet Aydın]

2000 Ford transit sene 2001. Fren borularını şaftın dibinden geçiren mühendise, şafta dolanan muşamba sonrası çok güzel şeyler söyledim durana kadar. Allahtan 75 bg motor bayır aşağı bile aracı durduracak kompresyona sahipti.

[Cem Dilmen]

Hakikaten çok faydalı bir başlık olmuş elinize sağlık.

Wv ve Opelde ( Muhakkak başka araçlarda da vardıra)  elektromekanik park freninde acil durum yardımı mevcut. Araç hangi hızda olursa olsun butonu 3 sn boyunca çekili tutarsanız acil frenleme yaparak 4 tekerleğe aynı anda ama kontrollü bir şekilde kompresyon uygulayıp güvenli bir şekilde aracı durduruyor. Özellikle şoföre direksiyon başında bir şey olursa yandaki yolcunun aracı düz durdurabilmesi amaçlanmış . Direksiyona da kompresyon uygulanıp dümdüz bir şekilde araç duruyor...

[Ali Gök]

Benim hyundai de sol arka fren kalipeeri tam ayırma yapmıyormuş sürekli biraz tutar vaziyette kalmış ve hidrolik ısınmış . temde ayağımı bir koydum pedal en aşağıya gitti direkvites küçülttüm yol boştu hiç durmadan doğru osman ustanın yanına gittim kaliperi değişmiştik sonra.  

 

hidrolik ısınınca hava yaptırmış pompalamak bile çare etmemişti  . hyundainin garip bir şanzımanı var 120 130 giderken önce 4 e sora 3 e çektim araba direk 60 a inmişti garip araba vesselam

[Osman Bilgin]

3 saat önce, Emrah Altun yazdı:

Okuduğum en faydalı makalelerden birisi. Aklıma kontak kapatmak geldi. Hareket halinde iken kontak kapatılırsa motor kompresyonu daha fazla olmaz mı? 

olmaz, olmuyor da, forumda konularda deneyen çılgınlar var:=)

2000 senesin de mazda minibüsle  fren balatası bitmiş diske inmiş, akşam saati idi, servis de yapılması gerekiyordu, ani durmam gerektiğinde sadece 1-2 defa basmıştım. 2-3 saat frene basmadan motor freni ve el freni ile şehir içinde araç sürmüştüm, klasik telli el freniydi, karlı buzlu havalarda arkadan itişli araçlardada patenaj yaparken hafif çekildiği de oluyor.. 
bir başka zaman da yokuş aşağı buzlu bir yola girmiştim, (öyle olduğunu bilmiyordum) sol taraf ağaçlık bir araziydi çalılar falan oraya yola hafif paralel sokarak öle durdurmuştum tabi ben yoldan çıkınca frene de basmıştım, lastik yarıldı sadece öle kurtardık.. yani güvenli şekilde sağa sola atabiliriz kendimizi..
konuyu okuyunca şu video aklıma geldi..

 

[Sani Gerşon]

13 dakika önce, Osman Bilgin yazdı:

olmaz, olmuyor da, forumda konularda deneyen çılgınlar var:=)

2000 senesin de mazda minibüsle  fren balatası bitmiş diske inmiş, akşam saati idi, servis de yapılması gerekiyordu, ani durmam gerektiğinde sadece 1-2 defa basmıştım. 2-3 saat frene basmadan motor freni ve el freni ile şehir içinde araç sürmüştüm, klasik telli el freniydi, karlı buzlu havalarda arkadan itişli araçlardada patenaj yaparken hafif çekildiği de oluyor.. 
bir başka zaman da yokuş aşağı buzlu bir yola girmiştim, (öyle olduğunu bilmiyordum) sol taraf ağaçlık bir araziydi çalılar falan oraya yola hafif paralel sokarak öle durdurmuştum tabi ben yoldan çıkınca frene de basmıştım, lastik yarıldı sadece öle kurtardık.. yani güvenli şekilde sağa sola atabiliriz kendimizi..
konuyu okuyunca şu video aklıma geldi..

 

Abi yazık etmiş kendine, atlamadan da kurtulurmuş sanki.

[Ali Can YALÇIN]

Bilgi için teşekkürler

[Serkan Toker]

4 saat önce, Emrah Altun yazdı:

Okuduğum en faydalı makalelerden birisi. Aklıma kontak kapatmak geldi. Hareket halinde iken kontak kapatılırsa motor kompresyonu daha fazla olmaz mı? Dolayısıyla da durma işlemi daha kolay gerçekleşir. Tabi araç viteste olacak.

 

Hiçbir fark olmaz, belki çarpma sonucu havayastıkları açılmaz tek fark bu olur..

 

4 saat önce, İsmail Avcı yazdı:

4 saat önce, Emrah Altun yazdı:

Okuduğum en faydalı makalelerden birisi. Aklıma kontak kapatmak geldi. Hareket halinde iken kontak kapatılırsa motor kompresyonu daha fazla olmaz mı? Dolayısıyla da durma işlemi daha kolay gerçekleşir. Tabi araç viteste olacak.

Direksiyon kitlenir mi ?

 

Direksiyonun kilitlenmesi için anahtarın da çıkarılması gerekiyor. Anahtar kontak üzerinde iken direksiyon kilitlenmez..

[Serkan Toker]

25 dakika önce, Sani Gerşon yazdı:

Abi yazık etmiş kendine, atlamadan da kurtulurmuş sanki.

 

Kamyon düzgün durdu diye öyle düşündün galiba.. 

[Mehmet Göktürk]

evet doğru.

[Ali Gök]

fluance da anahtarı çıkarınca araba stop etmiyor normal şekilde devam ediyor çalışmaya 

[Serkan Toker]

16 dakika önce, Ali Gök yazdı:

fluance da anahtarı çıkarınca araba stop etmiyor normal şekilde devam ediyor çalışmaya 

 

Çalışırken çıkmaması gerekir, bozuk olabilir..

[Sani Gerşon]

26 dakika önce, Serkan Toker yazdı:

 

Kamyon düzgün durdu diye öyle düşündün galiba.. 

 

Aynen abi.

 

25 dakika önce, Ali Gök yazdı:

fluance da anahtarı çıkarınca araba stop etmiyor normal şekilde devam ediyor çalışmaya 

 

6 dakika önce, Serkan Toker yazdı:

 

Çalışırken çıkmaması gerekir, bozuk olabilir..

 

Karttan bahsediliyor sanırım.

[Önder Özcan]

Bir saat önce, Osman Bilgin yazdı:

olmaz, olmuyor da, forumda konularda deneyen çılgınlar var:=)

2000 senesin de mazda minibüsle  fren balatası bitmiş diske inmiş, akşam saati idi, servis de yapılması gerekiyordu, ani durmam gerektiğinde sadece 1-2 defa basmıştım. 2-3 saat frene basmadan motor freni ve el freni ile şehir içinde araç sürmüştüm, klasik telli el freniydi, karlı buzlu havalarda arkadan itişli araçlardada patenaj yaparken hafif çekildiği de oluyor.. 
bir başka zaman da yokuş aşağı buzlu bir yola girmiştim, (öyle olduğunu bilmiyordum) sol taraf ağaçlık bir araziydi çalılar falan oraya yola hafif paralel sokarak öle durdurmuştum tabi ben yoldan çıkınca frene de basmıştım, lastik yarıldı sadece öle kurtardık.. yani güvenli şekilde sağa sola atabiliriz kendimizi..
konuyu okuyunca şu video aklıma geldi..

 

Bu, amcanın kurtulmuş hali mi?