Burç

[Mehmet Göktürk]

BURÇ

 

(ZF den alıntıdır)

Bir araba şasisinde bulunan burç ve mafsallar istenmeyen titreşimleri ve gürültüyü azaltır. Model ve üreticiye bağlı olarak on ikiye kadar burç ve mafsal yerleştirilmiş olabilir. Örnek olarak strut/süspansiyon gergi kolları, üst yapı yatakları, mafsal yatakları, stabilizatör yatakları veya aks yatakları gibi daha iyi konfor ve sürüş emniyeti sağlamaktadırlar. Standartlar montajlara ek olarak hidrolik burç ve mafsallar aynı zamanda aks veya mafsal rot yatakları biçiminde de kullanılmaktadır. Bu durumlarda titreşimler için ek bir sıvı azaltma dengelemektedir.

Ne zaman ve nasıl bir kontrol yapılmalıdır

ZF Services periyodik kontroller önermektedir. Burç ve mafsallar ideal olarak bakımlar, teknik izleme testleri ve aynı zamanda fren tamirleri veya lastik değişimleri esnasında test edilir.

Çatlaklar, metal aşınması veya sıvı sızıntıları için gözle yapılan bir kontrol, burç ve mafsalların arızalı olup olmadığını belirlemek ve arızalıysa hangi parçaların arızalı olduğunu bulmaya yardımcı olur.

Strut/süspansiyon gergi kolu çıkartıldıktan sonra servis şüpheli burç ve mafsallların "yerleşim durumunu" da inceleyebilir. Eski ve yeni yatak arasında bulunan fark iki ila üç milimetreyi aşmamalıdır. Buna ek olarak kauçuk üzerinde herhangi bir katlanma veya çatlak olmamalı ve metalden ayrılmış olmamalıdır. Hidrolik burç ve mafsallarda sıvı sızıntısına da dikkat edilmelidir.

Arızaların etkisi

Kauçuk yüzeyde yeni başlayan çatlaklardan dolayı arızalı strut/süspansiyon gergi kolu

Burç ve mafsallar klasik olarak aşınan parçalar olmasalar da karmaşık görevleri nedeniyle ısı, buz çözücü tuz ve ozon gibi yüksek dinamik stres ve zararlı çevresel etiklere maruz kalırlar. Bu yorulma belirtilerine yol açabilir. Mafsal veya aks yatakları düzgün şekilde çalışmazlarsa engebeli kısa yollarda tıkırtı, gıcırtı oluşabilir. Direksiyonun sallanması veya "titreyen" frenler de diğer belirtilerdir.. Hasar görmüş strut/süspansiyon gergi kolları durma mesafesini arttırır, sürüşü konforsuz hale getirir veya dönüşlerin ağırlaşmasına yol açabilir.

Şaside bulunan burç ve mafsalların hasarı sadece güvenlik ve konforunu etkilemez, aynı zamanda bitişik şasi komponentleri üzerinde de olumsuz bir etkisi bulunmaktadır.

Bir arıza tespit edildiyse yataklar değişimi mümkün olan kısımlarda hemen ve her zaman çiftler halinde değiştirilmelidir.

Burç ve mafsallar nasıl monte edilmeli ve çıkarılmalıdır

Bir ön aksın örneğini kullanan kurulum pozisyonları

Bu yüksek kalite komponentlerin kurulumu veya çıkarılmasına uygun ve bazı durumlarda özel araçlar gerektirmektedir.

Dikkat: Bazı durumlarda kurulum pozisyonuna kesin bir şekilde uyulması gerekmektedir.

Arızalı yatakların çıkarılmasından evvel kurulum pozisyonu işaretlenmelidir. Bazı durumlarda,

yeni yatağın montajının düzgün olarak sağlanması için pozisyonlama işaretleri parçaların üzerinde veya kurulum yapılan

yerde olabilir. Burç ve mafsallar ile çalışılırken montaj yardımcısı olarak yağ kullanılmayabilir,

zira yağ kauçuğa ve bunun sonucunda parçaya hasar vermektedir. Uzmanlar sabunlu bir solüsyonun kullanılmasını öneriyorlar.

Yataklar ve strut/süspansiyon gergi kolları üzerinde çalışırken,

sadece araç tekrar montaj pozisyonuna alındığında gerekli torkla kelepçe cıvatalarını emniyetli bir şekilde sıkın.

Bu, yeni parçaların zamanından önce aşınmasına yol açabilen yatak tahriplerini önlemektedir.