Jant Hakkında Bir Bilmece :)

[Ali Kaya]

Merhaba arkadaşlar bugün nerden esti aklıma bilmiyorum ama şöyle bir düşünce geldi.

Şimdi normal jantlarda bijon delikleri merkeze yakın yerde,biz bu bijon deliklerini merkeze daha uzak bir yere açarsak ve tekerin bağlantı kısmınıda ona göre ayarlarsak aracın çekişinde,torkunda,yakıtında ne gibi degişiklikler olur ?

Örnek resim de standart jant deliklerini kapatarak bahsettigim yerleri siyah yuvarlaklar ile işaretledim.

[Arif Görkem AKTAŞ]

Bence bijon aralıkları artacağından daha çok enerji harcanaktır jantı döndürmek için buda daha fazla yakıt demektir.

[Mehmet Kazancıoğlu]

Çekişte torkta yakıtta fark olacağını sanmıyorum fakat, moment merkezi dışa çıkacağı için yani bijon araları açıldığı için bijon kesmeler artacaktır.Kalkışlarda bijonlara daha fazla yük binecektir ayrıca jantın bağlanacağı deliklere karşılık bir flanş yapılması gerekir ki bu da jantın arkasında jantın görüntüsünü öldürür.

4 Kasım 2012 tarihinde Adnan Çakır tarafından düzenlendi
gijon=bijon

[Can Çeralp]

Aslında temel olarak bir değişme olmayacaktır. Ancak milin üzerindeki iç halkayı da o deliklere denk düşecek şekilde çok daha büyük bir halkayla değiştirmek zorunda kalacağımız için iş değişir.

Fizik kanunlarına göre jantın neresinden tutunduğunuzun bir etkisi yoktur. Jantın en dış çapı ile yarım daire ağırlık merkezinin ana merkezden ne kadar uzak olduğunun önemi vardır. Çünkü üretilen Tork (dönme kuvveti) üretildiği nokta ile tüketildiği noktada var olur. Diğer geçişlerin önemi yoktur.

Aynı dişlilerdeki gibi basit bir oran düşünebiliriz. Bir sürü farklı boyuttaki dişli halkayı birbirine bağladığımızı düşünelim (aynı mil üzerinde değil, dişlilerinden bağlıyoruz); bunların çevreleri sırayla 3 cm, 5 cm, 12 cm, x cm, y cm, z cm, ........., 2 cm olsun. Bizim için geçerli olan çevirme oranı sadece 1. dişlideki 3 cm ve sonuncu dişlideki 2 cm'dir. Çünkü dönme oranları ve tork arada ne kadar değişirse değişsin sonuçta 1. dişliye uygulanan kuvveti sonuncu dişliden alacağız.

Tüm materyallerin (mil, mile bağlanan ağırlıklar ve dönen bütün nesnelerin) yarım daire halindeki kesitlerinin ağırlık merkezleri ölçülür ve ağırlıklarına göre jantın üzerinde toplam ağırlık merkezinin nereye düştüğü hesaplanır.

Mesela sadece jant ve milden oluşan 2 parçalı bir düzenek düşünelim (jantın mile nasıl bağlandığını gözardı edelim kolay hesap olsun diye, yapışık olsun onlar:));

Milin çapı 10cm, jantın çapı da 40cm olsun (16"jantın gerçek çapı) İkisini de yarım yuvarlak olacak şekilde 2 parçaya kesmiş olalım.

Mil, homojen (yani her bir bölgesinde atom yoğunluğu eşit) bir yapıya sahip olduğu için yarıya kestiğimizde 5 cm olan yarıçapın 2.5 cm noktasında ağırlık merkezini verecektir. Dİyelim ki yarı ağırlığı 5kg olsun.

Jant ise biraz şekilli olduğu için mile bağlandığı noktalarda daha yoğun malzemeye sahip olup, dış noktalarda daha hafif olacaktır. Bu yüzden onun yarım daire halinin 20 cm'lik yarı çapının 8. cm'inde ağırlığını vermiş olsun. Yarı ağırlığı da yine 5 kg olsun.

Bu durumda bu sistemin ağırlık merkezinin jant üzerindeki gölgesi merkezden 5.25 cm uzaklıkta ve 10 kg olacaktır. Torkun tanımı "bir merkezden belirli bir uzaklıkta, merkeze dik olarak uygulanan ve dönme hareketi yaratan kuvvet"tir. Buna göre motorun ürettiği tork merkezden 5.25 cm uzaklıkta bir noktaya ve tam 10 kg ağırlığındaki bir nesneye uygulanıyor diyebiliriz. Torkun formülü = merkeze uzaklık x kuvvettir. Buna göre bir motorun ürettiği tork sabit olduğu için merkeze yaklaştıkça kuvvet büyür (daha kolay döner), merkezden uzaklaştıkça kuvvet düşer. Kuvvet formülü de ivme x kütledir. Bu da demektir ki sabit bir kuvvetle küçük bir kütleye daha yüksek ivme kazandırabilirsiniz.

Kısacası formülde 2 tane değer var; dairelerin çapları ve de malzemelerin ağırlıkları. Bu 2 değeri değiştirmeden ağırlık noktasını değiştiremezsiniz. Bu yüzden jantı mile nereden ve nasıl bağladığınızın araç dinamikleri açısından hiç bir önemi yok.

Ancak önemli olan bir şey var; kaldıraç teorisi. Bir cismi ağırlık merkezinden uzakta kaldırmak için daha çok kuvvet harcarsınız. Bİjonların genel yerleşimleri yukarıda bahsettiğim ortalama ağırlık merkezinin denk düştüğü yere göre belirlenir. Bu merkezden uzaklaşmak tutunmayı zorlaştırır. Bu da daha dayanıklı ya da daha kalın vidalar gerektirir.

[Turkay Enez]

Ya da bunun tam tersini düşünelim:

5 bijon yerine 5 bijonun taşıyacağı yükü taşıyabilecek kalınlıkta merkezde tek bijon olsun... F1 araçlarında kullanıldığı gibi...

Sonuç itibariyle, bijon aralıklarını açmak ya da daraltmak hiçbir şeyi değiştirmez...

Ha Ali Veli, ha Veli Ali...,

Merhaba arkadaşlar bugün nerden esti aklıma bilmiyorum ama şöyle bir düşünce geldi.

Şimdi normal jantlarda bijon delikleri merkeze yakın yerde,biz bu bijon deliklerini merkeze daha uzak bir yere açarsak ve tekerin bağlantı kısmınıda ona göre ayarlarsak aracın çekişinde,torkunda,yakıtında ne gibi degişiklikler olur ?

Örnek resim de standart jant deliklerini kapatarak bahsettigim yerleri siyah yuvarlaklar ile işaretledim.

[Metin Çilo]

Sen böyle sorunca aklıma üstad Necip Fazıldan bir anı olduğu rivyet edilen bir olay geldi.

Üstad büyük doğu dergisini çıkarır fikir paylaşımı yaparlar ve ütadın etrafındaki gençler derlerki:

-üstad düzein değiştirelim?

Cevap :

- Gençler düzülen biz olduktan sonra düzen değişmiş ne farkedr. demiş.

Anlayacağın dediklerini yapmak için poryayı değiştirecen, jantı değiştirecen ne bileyim bilimum masrsaf felan derken sen iyisini boşver bin arabana güzelce.

[Ali Kaya]

Bugün bir bisiklet tekerini havaya kaldırıp merkeze yakın yerlerden parmaklarım ile çevirmeye kalktıgımda biraz kuvvet uygulamak zorunda kaldım,fakat merkezden uzaklaştıkça daha bi rahat çevirebiliyordum tekeri....

[Ali Kaya]

Can Çeralp bey,mühendis oldugunuz nerden belli oluyor

Bu kadar uzun bir açıklama için çok ama çok teşekkür ederim,ben böyle bir öğretme arzusu olan mesajı daha önce hiçbir forumda görmedim.

6 Kasım 2012 tarihinde Ali Kaya tarafından düzenlendi

[Alper Burgaç]

Bugün bir bisiklet tekerini havaya kaldırıp merkeze yakın yerlerden parmaklarım ile çevirmeye kalktıgımda biraz kuvvet uygulamak zorunda kaldım,fakat merkezden uzaklaştıkça daha bi rahat çevirebiliyordum tekeri....

Dediğiniz sistemde bir eksik var. Siz döndürmeyi tek ara eleman (parmagınız) ile daha dışardan yaptınız. Fakat eğerki böyle bir jant kullanacaksanız dönme hareketini yaratacak kuvvetin, şaftın merkezinden o yukarıya taşınması lazım. Yani buda aynı değere tekabül eder. Amma velakin bu durum ideal şartlar altında olur tabiki. Normal hayatta ise kullanacağınız her ara eleman sürtünmeden dolayı güç kaybı yaratır. Yani o şekil olursa standart poryayı ya değiştirmek yada artı olarak bir ekipman kullanacağınızdan dolayı güç azalır.

[Can Ergül]

20 küsür yıldır arabaların tekerleklerine bakarım, böyle düşünmek hiç aklıma gelmemişti

geri kalan ömrümde de her baktıgımda görürüm heralde teşekkürler